Cùng con chơi thật vui
Giai đoạn từ 0-6 tuổi là giai đoạn vàng cho sự phát triển của trẻ khi mà trẻ nhận biết và khám phá thế giới xung quanh một cách tinh tế với các trải nghiệm thông qua 5 giác quan.
Vậy nên đồ chơi với trẻ là chính là vạn vật chung quanh! Trẻ nhỏ không cần đến đồ chơi đặc biệt hay đắt tiền để học tập và phát triển.
Thực ra, chỉ cần một chút trí tưởng tượng và sự sáng tạo là bạn có thể biến những vật tưởng như bình thường, giản dị quanh nhà thành đồ chơi tự làm (homemade toys) và các hoạt động tự do (free activities) cho trẻ.
Các đồ chơi tự làm và hoạt động tự do: Tại sao chúng lại tốt?
Các đồ chơi tự làm và hoạt động tự do là một cách giải trí tuyệt vời cho trẻ, và còn giúp trẻ học tập và phát triển cả trí tuệ lẫn thể chất. Chúng không tốn tiền chút nào, mà lại thực sự có thể khuyến khích sự sáng tạo của trẻ. Khi trẻ lớn hơn thì việc này càng kích thích trí tưởng tượng, sự thông minh để trẻ nảy ra nhiều ý tưởng. Bố mẹ và con có thể cùng nhau tạo ra nhiều món đồ chơi và trò chơi thực sự bổ ích và lý thú. Bố mẹ cũng có thể đưa cho con những đồ vật quanh nhà để chơi những trò chơi mà tưởng chừng chúng có thể mải mê, hứng thú chơi với thứ đó không biết chán - ví dụ với những vật liệu đơn giản như hộp carton, vải, giấy hay trẻ thường thích đậy vào và lấy ra nắp hộp, còn trẻ lớn hơn thường thích những trò chơi mang tính sáng tạo hơn như dùng hộp carton để làm nhà, làm tàu cướp biển, làm đường hầm hay bất kỳ thứ gì mà con thích....
Chơi với trẻ sơ sinh
Bố mẹ chính là ‘đồ chơi’ mà con yêu thích nhất. Cái chạm nhẹ của bạn, âm thanh giọng nói của bạn, được vỗ về trong vòng tay của bạn, và được nhìn vào gương mặt bạn là quá đủ để bé được giải trí.
Con cũng sẽ thích được ra ngoài trời khi thời tiết đẹp, được cảm nhận gió thổi, nghe tiếng chim hót, và được ngửi mùi hương mới mẻ bên ngoài.
Nghịch nước ở chỗ nước nông hoặc trong bồn tắm cũng thật thú vị. Chỉ cần nhớ luôn để tay trên người bé khi bố mẹ và bé chơi gần nước - trẻ sơ sinh có thể bị chết đuối ở chỗ nước chỉ sâu vài cm.
Bố mẹ có thể mở nhạc êm dịu để vỗ về con, hoặc làm cho thời gian tắm trở nên thư giãn bằng môi trường tĩnh lặng và nước ấm, rồi sau đó mát xa làm ấm người cho bé.
Trẻ sơ sinh hưởng ứng âm nhạc nhưng có lẽ giọng nói của bố mẹ mới là thứ âm nhạc bé yêu thích nhất. Hãy ôm lấy bé, hát, nói chuyện và nhìn vào mắt bé. Những điều này sẽ vừa giúp bé được giải trí, vừa giúp bé học và tìm hiểu về bố mẹ nữa.
Chơi với trẻ 1 tuổi
Khi em bé bắt đầu di chuyển quanh nhà nhiều hơn, bé có thể yêu thích những trò chơi năng động hơn - nhất là chơi cùng với bố mẹ. Bé sẽ muốn trèo lên khắp người bố mẹ hoặc nắm lấy và lắc các đồ vật để thử nghiệm những kỹ năng vận động mới. Mọi trẻ nhỏ cũng đều cần có những khoảng thời gian chơi tĩnh lặng, vì vậy hãy để ý tới những dấu hiệu cho thấy con cần thời gian nghỉ ngơi.
Dưới đây là một số ý tưởng chơi cho trẻ từ độ sơ sinh đến 1 tuổi:
- Dành thời gian riêng để chơi với bé mỗi ngày - ví dụ, nói chuyện với bé hoặc đếm ngón chân bé. Bố mẹ có thể biến điều này thành một hoạt động thường xuyên giống như thay tã lót.
- Thổi phù phù vào bụng bé và cù vào ngón chân út của bé.
- Làm đồ chơi xúc xắc. Bỏ gạo, mỳ ống, hạt đỗ, hạt đậu khô hoặc thậm chí khuy áo cũ vào trong các bình đựng sữa hoặc nước trái cây đã rửa sạch và lau khô (đảm bảo đóng chặt nắp hộp để đề phòng bé bị nghẹt thở do nuốt phải những vật này).
- Hát và ru bé. Trẻ thực sự yêu thích những hành động lặp đi lặp lại như vỗ tay hoặc dùng ngón tay làm các ngôi sao lấp lánh.
- Đọc sách cho bé như một công việc hàng ngày - ví dụ, trước khi đi ngủ. Thư viện gần nhà là nơi tuyệt vời để mượn sách miễn phí.
- Chế ra trống bằng cách úp ngược những chiếc hộp, chậu hoặc thùng. Đưa cho bé một chiếc muỗng gỗ để đánh trống.
Chơi với trẻ chập chững tập đi (1,5 -3 tuổi)
Trẻ chập chững giống như các nhà khoa học tí hon. Các trò chơi của trẻ thường là thử nghiệm, quan sát, kiểm tra, thử các ý tưởng và tìm hiểu mọi vật hoạt động như thế nào. Ví dụ, con có thể yêu thích trò ‘gửi bưu điện’ - thường là bỏ đồ vật vào phía trước máy CD hoặc DVD!
Bố mẹ có thể thử những ý tưởng dưới đây để chơi với trẻ:
- Đưa cho con một số kẹp quần áo và hộp đựng. Con sẽ thích thú lấy kẹp ra rồi lại bỏ vô hộp - và cứ làm đi làm lại như vậy nhiều lần!
- Cắt những mẩu bìa cứng thành bao thư nhỏ và trang trí chúng. Bố mẹ cũng có thể làm ‘hòm thư’ bằng cách cắt khe hở ở hộp đựng kem hoặc hộp bìa cứng.
- Làm đất nặn và nặn các tòa tháp, bánh kếp, cây hoặc các hình thù đơn giản - bất kỳ thứ gì mà con thích. Bố mẹ thậm chí có thể chỉ cần bóp đất nặn giữa các ngón tay cũng được.
- Cho vào một chiếc hộp những bộ quần áo cũ để chơi trò hóa trang hoặc giả vờ. Bố mẹ có thể dùng hộp đựng kem để làm một chiếc nón hóa trang vui nhộn. Bọc nón bằng giấy bạc và thế là con bạn trở thành nhà phi hành gia. Bố mẹ cũng có thể gắn thêm vải, hoa giả hoặc chùm tua vào hộp để biến con thành một vị khách sang trọng đến dự tiệc.
- Chơi các trò chơi ngoài trời ở sân sau, khu chơi gần nhà, bãi biển hay công viên.
Chơi với trẻ 3-4 tuổi
Hãy thử một số ý tưởng chơi dưới đây. Chúng vừa vui nhộn vừa giúp phát triển kỹ năng vận động tinh và thô cho con:
- Chỉ cho con con cách nhồi giấy hoặc vải vụn vào vớ cũ để làm các con vật như rắn hoặc sâu.
- Làm con rối bằng vớ cũ. Gắn thêm khuy áo hoặc các mẩu vải nhỏ khác để làm mắt, mũi và tóc.
- Cho vào một chiếc hộp những bộ quần áo cũ, sạch để chơi trò hóa trang.
- Gấp giấy báo thành nón của tên cướp biển hoặc của nhà ảo thuật. Hãy để con bạn dán lên đó những bức tranh màu sắc cắt ra từ tạp chí cũ.
- Hãy để trí tưởng tượng của con biến các hộp bìa cứng cũ thành đồ chơi - như xe hơi, nhà nhỏ, quầy bán hàng hoặc bếp.
- Đến công viên hoặc tới thăm nhà một người bạn, hay chỉ cần đi dạo bộ gần nhà. Tất cả những hoạt động này đều đem lại cảm giác phiêu lưu và vui thích cho con.
- Gắn một số trang giấy nháp vào nhau để tạo thành một cuốn sách đơn giản. Hãy để con tự sáng tác câu chuyện và trang trí trang sách bằng cách tự vẽ các nhân vật trong chuyện hoặc dán các nhân vật cắt từ tạp chí cũ.
Chơi với trẻ độ tuổi 4-6:
Dưới đây là 1 số gợi ý giúp con bạn giải trí và hứng thú:
- Tìm một số hộp cũ lớn và xem con có thể làm gì với chúng. Chúng có thể trở thành ngôi nhà nhỏ, tên lửa hoặc nơi ẩn nấp. Bạn có thể hỏi xin hộp ở siêu thị hoặc cửa hàng đồ điện gần nhà.
- Nấu ăn với con - hãy bắt đầu bằng một số món ăn yêu thích đơn giản của gia đình.
- Để con mời một người bạn đến nhà chơi.
- Phủ ga trải giường cũ lên thành ghế để dựng một chiếc lều, hoặc phủ lên bàn để làm một ngôi nhà.
- Để con giúp làm những công việc lặt vặt trong nhà. Trẻ em thường thích lấy thư, giúp gập quần áo hoặc tưới vườn.
- Chơi các trò chơi từ ngữ - ví dụ, sáng tác những vần thơ và câu đố đơn giản.
THUẬT NGỮ:
Kỹ năng vận động tinh: Các kỹ năng thể chất cần thiết cho các cử động phối hợp cơ bắp nhỏ, như nhặt những đồ vật nhỏ bằng ngón cái và một ngón tay khác.
Kỹ năng vận động thô: Các kỹ năng thể chất dùng đến các cơ bắp lớn của cơ thể như bò trườn, đi bộ, chạy, ném và nhảy.